Egzamin ósmoklasisty - arkusze - język polski

Wskazówki - arkusz 6

Zadanie 1

Skup się tylko na określonym w poleceniu małym fragmencie tekstu. Przypomnij sobie cechy charakterystyczne wymienionych środków stylistycznych. Pytanie retoryczne powinno być zakończone pytajnikiem; epitet to wyraz, który określa rzeczownik; w porównaniu zestawione powinny być dwa człony, pomoże też szukanie słówek: jak, niczym, na kształt...; z przenośnią mamy do czynienia wtedy, gdy pojawiają się jakieś niedosłowne sensy wyrażeń zastosowanych w tekście.

Zadanie 2

Aby rozwiązać to zadanie, potrzebujesz informacji z przywołanego fragmentu. Jeśli nie pamiętasz, wróć do początku arkusza, na pewno znajdziesz tam odpowiedź.

Zadanie 3

Do rozwiązania zdania potrzebujesz jedynie tekstu z arkusza. Musisz też pamiętać, że narrator trzecioosobowy to typ narratora posługujący się czasownikami w trzeciej osobie. Zwykle nie należy do świata przedstawionego.

Zadanie 4

4.1. Przeczytaj dokładnie przywołany cytat. Która z poznanych przez Ciebie powieści porusza temat braterstwa, służby i walki? Bohaterowie którego z utworów ponoszą śmierć w toku jego fabuły?

4.2. Kiedy przypomnisz sobie postać z pierwszej części zadania z łatwością porównasz ją do Ordona, którego los został opisany we fragmencie z arkusza.

Zadanie 5

Temat patriotyzmu często pojawia się w lekturach. Przypomnij sobie, w jakich. Może we wcześniejszych zadaniach pojawiły się postacie literackie, które mogłyby posłużyć jako przykład?

Zadanie 6

Aby rozwiązać to zadanie, musisz przypomnieć sobie, czym jest mowa zależna i niezależna. Mowa zależna to przytoczenie czyjejś wypowiedzi w zmienionej formie, np. Kasia powiedziała, że dziś będzie padać. Znasz już odpowiedź na pytanie?

Zadanie 7

Zwróć uwagę na podkreślenie w treści polecenia. Musisz znaleźć to jedno zdanie, w którym zastosowano WŁAŚCIWĄ interpunkcję. Zacznij od wyeliminowania zdań, które z pewnością uważasz za błędne. Zastanów się, gdzie brakuje znaków, a gdzie jest ich za dużo.

Zadanie 8

Aby rozwiązać to zadanie, musisz przypomnieć sobie cały utwór i jego przesłanie. Dlaczego sytuacja bohaterów była zła? Jakie pozytywne aspekty możesz znaleźć w wymowie Reduty Ordona?

Zadanie 9

Do rozwiązania tego zdania potrzebujesz znajomości całego utworu. Przypomnij sobie, jakie znane słowa rozpoczynają utwór, na pewno zapadły Ci w pamięć. Jeśli nie, zastanów się, czy elementy przywołane w cytacie z treści zadania zgadzają się z wydarzeniami z Reduty Ordona.

Musisz też pamiętać, czym jest animizacja – to inaczej ożywienie, nadanie przedmiotom nieożywionym cech istot żywych.

Zadanie 10

Twoim zadaniem jest napisanie zawiadomienia. Przypomnij sobie, jakie elementy musi zawierać zawiadomienie, aby było prawidłowe. Musisz zawrzeć następujące informacje:

o jakim wydarzeniu mowa? → gdzie to będzie? → kiedy?

i ewentualnie dodatkowe informacje, jeśli są potrzebne (np. czy trzeba kupić bilet itp.).

Zawiadomienie jest bardzo oficjalną formą, nie wymaga podania, kto zawiadamia.

Zadanie 11

Zwróć uwagę na podkreślenie – musisz szukać wyrazu, do którego ma zastosowanie INNA zasada ortograficzna niż w przypadku wyrazu wróg, gdzie jest to wymiana „ó” na „o”, bo wrógwrogowie.

Przeanalizuj wyrazy do wyboru:

kózka – wymienia się na „o”, bo koza, nie pasuje;

grób – wymienia się na „o”, bo grobowiec, nie pasuje;

podnóżek – wymienia się na „o”, bo pod nogami, nie pasuje;

wróbel – tu mamy „ó” niewymienne, czyli to ta odpowiedź. Zresztą tylko ta została ;)

Zadanie 12

Zacznij od przeczytania pytań, dopiero potem przeczytaj tekst publicystyczny. Będziesz wiedzieć, na co zwrócić uwagę podczas czytania.

To zadanie rozwiążesz wyłącznie w oparciu o tekst. W pierwszym zdaniu masz nawet informację, o którą jego część chodzi, w przypadku drugiego musisz poszukać.

Zadanie 13

Rozwiązując zadanie z grafiką, zawsze zacznij od przyjrzenia się jej. Co przedstawia, z jaką lekturą jest związana? Jakie motywy, nawiązania, elementy na niej widzisz? Z czym ci się kojarzą?

Nie kombinuj za bardzo. Masz wybrać dwa motywy – wybierz te, które jako pierwsze rzuciły ci się w oczy i wiesz na pewno, co oznaczają w kontekście lektury. Pamiętaj, by twoje wypowiedzi były zwięzłe.

Zadanie 14

Musisz wybrać pomiędzy odpowiedziami A i B oraz C i D.

Synonim, czyli inaczej wyraz bliskoznaczny, to wyraz brzmiący inaczej, ale posiadający takie samo lub podobne znaczenie.

A co znaczy słowo heroizm? To nic innego, jak dokonywanie wielkich czynów, czyli bohaterskie zachowanie.

Zadanie 15

Przypomnij sobie, co to jest formant. W słowotwórstwie tak określamy końcówkę, która dodana do wyrazu podstawowego tworzy wyraz pochodny o zmodyfikowanym znaczeniu. W słowie łącznik formantem jest „-nik”, który tworzy m.in. nazwy zawodów albo narzędzi.

Przeanalizuj wyrazy do wyboru:

kranik – formant „-ik” odpowiadający za zdrobnienia, nie pasuje;

chomik – to wyraz podstawowy, nie pasuje;

wykrojnik – formant „-nik”, nazwa narzędzia, pasuje. Dalej nie musisz sprawdzać.

Zadanie 16

16.1. To zadanie rozwiążesz wyłącznie w oparciu o tekst. Poszukaj fragmentu wspomnianego w zadaniu, przeczytaj go uważnie i napisz własnymi słowami, jakie są poglądy autorki na ten temat.

16.2. Musisz samodzielnie wybrać lekturę. Jeśli w pierwszej chwili nic ci się nie kojarzy, sięgnij do listy lektur na stronie trzeciej arkusza i zastanów się, gdzie czytałeś o takiej postaci. Pamiętaj, by się nie rozpisywać.

Zadanie 17

Najpierw musisz sprawdzić, gdzie w tekście z arkusza pojawiło się słowo chłop i co znaczy – dopasuj znaczenie do podanych do wyboru definicji. Teraz możesz wybrać właściwe zdanie.

Zadanie 18

Musisz wybrać prawidłową odpowiedź spomiędzy A i B oraz C i D.

Zastanów się, jak zapisuje się przymiotniki, a jak nazwy mieszkańców utworzone od nazw geograficznych: Europa – europejski, ale Europejczyk. I wszystko jasne!

Przypomnij sobie, czym jest dopełnienie, a czym przydawka. Jedno i drugie to określenie rzeczownika, ale przydawka jest zazwyczaj przymiotnikiem, a dopełnienie rzeczownikiem.

Zadanie 19

To jest ważna część arkusza – można za to zadanie dostać aż 20 punktów!

JAK LICZYĆ SŁOWA?

Musisz napisać co najmniej 200 słów.

Co jest słowem? Każdy wyraz, w tym spójnik, zaimek, przyimek. Zatem także: i, do, dla, przez, o, ale.

Cytaty wliczają się do limitu słów – ale muszą być sensownie użyte, popierać argumentację, więc nie cytuj utworów, jeśli nawet je pamiętasz, żeby „nabić licznik”. To ryzykowna strategia.

Zerknij do kluczy odpowiedzi, np. na str. 124–125 i dalej – w przykładowych wypracowaniach zaznaczyliśmy kolorem 200 słów. Jak widzisz, to naprawdę mało! Nie jest trudno tyle napisać.

Zwróć uwagę na podkreślenia w tematach wypracowań – zwracają uwagę na formę wypracowania, jakie masz napisać.

Opowiadanie – to luźna forma, w której możesz puścić wodze fantazji, planując jego akcję. Umieść elementy opisu oraz dialogi. Wpleć nawiązania do lektury, z którą opowiadanie jest związane, aby udowodnić, że znasz jej treść – jeśli o tym zapomnisz, twoja praca będzie nie na temat i możesz nie dostać za nią punktów.

Rozprawka – to forma o ściśle określonym kształcie. Musisz wyrazić swoją opinię o stwierdzeniu zawartym w temacie i podać argumenty na jej poparcie. Zgodnie z tematem musisz oprzeć pracę na dwóch samodzielnie wybranych lekturach. Twoje argumenty muszą być konkretne, nie ogólnikowe, bo musisz udowodnić, że naprawdę znasz te książki!

JAK SAMEMU WYBRAĆ LEKTURĘ?

W temacie wypracowania czasem jest wskazane, z jaką lekturą ma się wiązać, czasem musisz wybrać samodzielnie, a czasem mowa o dwóch lekturach – jednej narzuconej tematem, drugiej dowolnej. Jak wybrać samemu?

  • „Dowolna lektura” nie oznacza koniecznie książki spoza listy lektur! Bez obaw sięgaj po lektury szkolne, powinieneś znać je najlepiej.
  • Jeżeli dużo czytasz i znasz inną książkę, która pasuje do tematu, możesz o niej napisać. Pamiętaj jednak, że egzaminator może nie znać tej książki, więc będzie oceniał trafność wyboru i sposób wykorzystania tej książki w związku z tematem tylko na podstawie tego, co napiszesz. Sam fakt wyboru lektury spoza listy lektur nie daje ci dodatkowych punktów, więc jeśli nie jesteś pewien, nie rób tego na siłę!
  • Aby wybrać właściwą lekturę z listy lektur, zastanów się najpierw, z jakim motywem związany jest temat wypracowania. Najlepiej określ go jednym słowem – będziesz pisać o miłości? o władzy? o zbrodni? o wojnie? Która z lektur ci się kojarzy? Jeżeli na razie żadna, wróć do trzeciej strony arkusza i przeczytaj spokojnie listę lektur, szukając skojarzeń.
  • Tematy wypracowań są tak stworzone, by na pewno do każdego pasowały książki z listy lektur, więc bez nerwów – pomyśl, a znajdziesz.
« wszystkie materiały do tej książki