| Wskazówki - arkusz 5 | ||
Zadanie 1Zacznij od przeczytania pytań, dopiero potem przeczytaj tekst. Będziesz wiedzieć, na co zwrócić uwagę podczas czytania. To zadanie rozwiążesz w oparciu o przytoczony fragment utworu. Przypomnij sobie pojęcia użyte w zdaniach, które masz ocenić. Narrator trzecioosobowy – to taki, który posługuje się formami czasownika w 3. osobie (wziął, poszedł, powiedziała itp.). Wróć do tekstu i przyjrzyj się czasownikom. W której są osobie? Retrospekcja – to przywołanie wydarzeń z przeszłości, mających miejsce przed akcją utworu. Zadanie 2Zwróć uwagę na podkreślenie – musisz wskazać zdanie BŁĘDNE. Zadanie 3Przytoczony w arkuszu fragment na pewno znasz z lekcji – przypomnij sobie, jak był określany w podręczniku i przez nauczyciela. Zadanie 4W tym zadaniu musisz znać całość lektury. Oba pytania dotyczą losów Jacka Soplicy – przypomnij sobie wszystko, co o nim wiesz. Kim się stał, jak można rozumieć jego przydomek? Czym się zajmował? Zadanie 5To zadanie również wymaga znajomości całej lektury lub filmu. Zadanie 66.1. W cytacie znajdują się wskazówki: imiona bohaterów – Cześnik, Rejent, Klara, Wacław. 6.2. Zastanów się, jakie są podobieństwa w losach par zakochanych z obu utworów. W jakich relacjach były ich rodziny? Czy prowadziły ze sobą jakiś spór, a jeśli tak, to o co? Co zmienił ich ślub w relacji obu rodzin? Nie rozpisuj się zbytnio. Zadanie 7Do rozwiązania tego zadania wystarczy przytoczony fragment utworu. Musisz wykazać się rozumieniem pojęć użytych w zadaniu. Jeśli masz z tym problem, cofnij się do tekstu i przeczytaj uważnie wskazane wersy. Jeżeli nie wiesz, spróbuj wyczytać z kontekstu całego zdania i strzelaj! Zadanie 8Musisz wskazać zdanie ze słowem zamek użytym w czwartym z podanych znaczeń. Możesz śmiało pominąć inne, przeczytaj tylko czwartą definicję i poszukaj pasującego zdania. Zadanie 9Zwróć uwagę na podkreślenie – musisz znaleźć wyraz, do którego podana zasada ortograficzna się NIE ODNOSI. Sprawdź, na co wymienia się ż w kolejnych wyrazach, które masz do wyboru. Szukasz takiego, w którym wymienia się na inną literę niż „g”. Odważny – odwaga, nie pasuje. Próżny – „ż” niewymienne, pasuje. Dalej nie musisz sprawdzać. Zadanie 10Zwróć uwagę na podkreślenie – musisz znaleźć zdanie Z BŁĘDEM. Możesz wyeliminować zdania, które na pewno są poprawne, albo sprawdzić, w którym jest za mało lub za dużo przecinków, kropek itp. Zadanie 11Musisz napisać zaproszenie. Przypomnij sobie, co trzeba koniecznie zawrzeć w zaproszeniu, aby było ono poprawne. Musisz napisać: zaprasza kto? → kogo? → na co? → dokąd? → kiedy? i ewentualnie podać dodatkowe informacje. W przypadku tego zadania dwie, które zachęcą czytającego ogłoszenie do przyjścia, czyli → dlaczego warto przyjść na spektakl? Chcesz dowiedzieć się więcej,
jak napisać zaproszenie? Polecamy:  Zadanie 12Zacznij od przeczytania pytań, dopiero potem przeczytaj tekst publicystyczny. Będziesz wiedzieć, na co zwrócić uwagę podczas czytania. Musisz przyporządkować pytania do akapitów. Pytań jest więcej, czyli niektóre nie pasują – nie przerażaj się tym. Nie czytaj od nowa całego tekstu – szkoda czasu, przeanalizuj tylko wskazane w tabelce akapity. Zadanie 13To zadanie można rozwiązać wyłącznie w oparciu o tekst. Jeśli nie pamiętasz, przejrzyj go jeszcze raz w poszukiwaniu odpowiedzi. Zadanie 14To zadanie można rozwiązać wyłącznie w oparciu o tekst. Uwaga, „haczyk”! Szukając w tekście informacji o kortyzolu, znajdziesz jedynie o tym, jaki jest efekt jego niskiego poziomu. To ci wystarczy – odwróć tę informację, żeby się dowiedzieć, jakie skutki powoduje wysoki poziom. Czytaj uważnie polecenia! Zadanie 15Musisz wybrać pomiędzy odpowiedziami A i B oraz C i D. Potrzebna ci będzie wiedza o tym, co to jest imiesłów. Jest to nieosobowa forma czasownika; wyróżniamy imiesłowy przymiotnikowe zakończone na „-ący” (czynne) lub „-ny”, -„ty” (bierne) oraz przysłówkowe zakończone na „-ąc” (współczesne) lub „-wszy” (uprzedni). Musisz też umieć dokonać rozbioru zdania złożonego i znaleźć zdanie nadrzędne. Jest ono „najważniejsze”, a wszystkie inne zdania są podrzędne, ponieważ jedynie dookreślają zdanie nadrzędne. Zadanie 16Przypomnij sobie, co znaczą pojęcia użyte w zadaniu. Mowa o drugim i czwartym akapicie, zatem sprawdź tylko te fragmenty. Nie trać czasu na ponowne czytanie całości. Pytanie retoryczne – pytanie niewymagające odpowiedzi od odbiorcy, mające skłonić go do zastanowienia, przemyśleń. Wykrzyknienie – nacechowany emocjonalnie zwrot podkreślający przeżycia osoby mówiącej, czasem także zwrot do odbiorcy wypowiedzi, np. Ojej! A niech to! Nie uwierzycie! Zadanie 17Przypomnij sobie, co to jest formant. To cząstka słowotwórcza, która dodawana do wyrazu podstawowego zmienia jego znaczenie. Czasem różnie brzmiące formanty pełnią taką samą funkcję, np. formanty tworzące nazwy pomieszczeń i budynków to: „-ówka” (kryjówka), „-arnia” (kwiaciarnia), „-owiec” (biurowiec) itp. Jaką funkcję pełni formant w wyrazie psycholog? Tworzy nazwę zawodu. Zatem poszukaj wśród odpowiedzi do wyboru innej nazwy zawodu. Formant nie musi brzmieć tak samo, ale musi tworzyć nazwę zawodu! Zadanie 18Najpierw uważnie przeczytaj cytat i zastanów się, czego dotyczy. Jaka jest główna myśl, idea? Zastanów się, czy widzisz jakieś punkty wspólne, nawiązania, odniesienia do tekstu publicystycznego z arkusza. A może zauważyłeś sprzeczność? Napisz o tym. Zadanie 19Kiedy rozwiązujesz zadanie z grafiką, zawsze najpierw uważnie się jej przyjrzyj i przeanalizuj, co widzisz. Z treści zadania wiesz, że wszystkie grafiki odnoszą się do utworów Mickiewicza, a ty masz opisać dwie z nich. Zastanów się, które kubki jest ci najłatwiej przypisać do określonej lektury – może są na nich podpowiedzi, napisy, symbole? Nie marnuj czasu na zastanawianie się nad każdym kubkiem. Wystarczy, że będziesz pewien dwóch. Zadanie 20To jest ważna część arkusza – można za to zadanie dostać aż 20 punktów! JAK LICZYĆ SŁOWA? Musisz napisać co najmniej 200 słów. Co jest słowem? Każdy wyraz, w tym spójnik, zaimek, przyimek. Zatem także: i, do, dla, przez, o, ale. Cytaty wliczają się do limitu słów – ale muszą być sensownie użyte, popierać argumentację, więc nie cytuj utworów, jeśli nawet je pamiętasz, żeby „nabić licznik”. To ryzykowna strategia. Zerknij do kluczy odpowiedzi, np. na str. 126–127 i dalej – w przykładowych wypracowaniach zaznaczyliśmy kolorem 200 słów. Jak widzisz, to naprawdę mało! Nie jest trudno tyle napisać. Zwróć uwagę na podkreślenia w tematach wypracowań – zwracają uwagę na formę wypracowania, jakie masz napisać. Opowiadanie – to luźna forma, w której możesz puścić wodze fantazji, planując jego akcję. Umieść elementy opisu oraz dialogi. Wpleć nawiązania do lektury, z którą opowiadanie jest związane – jeśli o tym zapomnisz, twoja praca będzie nie na temat i możesz nie dostać za nią punktów. Przemówienie – to zapis mowy, którą wygłasza się w jakiejś sprawie, przed zgromadzonymi słuchaczami. Musi ona mieć wstęp, rozwinięcie i zakończenie, koniecznie trzeba też zwracać się bezpośrednio do odbiorców, stawiać pytania, używać wykrzyknień, żeby wypowiedź była dynamiczna i interesująca. Pod pewnymi względami przemówienie jest podobne do rozprawki – wypowiadasz się na dany temat i musisz umotywować swoje stanowisko, czyli użyć argumentów. Pamiętaj, że musisz odnieść się do wskazanej lektury – używaj przemyślanych i konkretnych argumentów, aby udowodnić, że naprawdę znasz jej treść. Chcesz dowiedzieć się więcej
o pisaniu opowiadań i przemówień? Polecamy: JAK SAMEMU WYBRAĆ LEKTURĘ? W temacie wypracowania czasem jest wskazane, z jaką lekturą ma się wiązać, czasem musisz wybrać samodzielnie, a czasem mowa o dwóch lekturach – jednej narzuconej tematem, drugiej dowolnej. Jak wybrać samemu?
Potrzebujesz więcej informacji
o motywach w lekturach? Znajdziesz je tutaj:  |
||