Zadanie 1

Zwróć uwagę na podkreślenie w poleceniu! Takie podkreślenia pomagają wskazać, o co konkretnie jest pytanie. Bądź czujny! W tym przypadku chodzi o uczucia, których bohater NIE odczuwał.

Jeśli masz problemy – wróć do tekstu.

Zadanie 2

W tym zadaniu potrzebna ci będzie znajomość całej lektury, nie tylko fragmentu z arkusza.

Spokojnie przypomnij sobie jej treść.

Zwróć uwagę na pojęcia, które pojawiają się w zadaniu. W nich kryją się wskazówki do rozwiązania:

• punkt kulminacyjny – to najważniejsze wydarzenie w toku akcji utworu,
• wątek – to seria powiązanych zależnościami przyczynowo-skutkowymi wydarzeń, dotyczących jednego bohatera (motywu, przedmiotu itp.).

Zadanie 3

Jeżeli nie jesteś pewien odpowiedzi, zastanów się nad znaczeniem pojęć, które masz do wyboru, i spróbuj wyeliminować te, które nie pasują. To na pewno „tytuł” i „porównanie”. Zostaje „metafora”, czyli przenośnia, i „cytat” – ta odpowiedź najbardziej pasuje, bo przytoczone słowa są w cudzysłowie, a tak zapisuje się cytaty.

Jest też inna metoda – dla dobrze znających Latarnika i wiedzących, że Skawiński otrzymał w paczce Pana Tadeusza. Jakie słowa czytał Skawiński, otworzywszy książkę na pierwszej stronie?

Litwo, Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie;
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.
Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy
Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!
Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem (…).

Wystarczy zapamiętać tyle i wszystko stanie się jasne. Słowa w tekście Latarnika to niedosłowny cytat z Pana Tadeusza.

Zadanie 4

Słowo przebudzenie znajduje się w pierwszym akapicie przytoczonego fragmentu. Wróć do niego – tam nie ma wyjaśnienia, czyli zapewne dalsza część tekstu wyjaśnia, o co chodzi. O czym jest ten tekst? Wybierz najbardziej pasującą odpowiedź.

Zadanie 5

W tym zadaniu masz odwołać się do całej lektury, nie tylko do fragmentu z arkusza.

5.1. Najpierw przypomnij sobie, co to jest argument. To dowód potwierdzający słuszność tezy, czyli jakiegoś stwierdzenia. Musisz więc w oparciu o akcję noweli przytoczyć dowód, że Skawiński był patriotą. Uważaj! – nie przytaczaj wydarzeń opisanych we fragmencie z arkusza.

5.2. Jeżeli nie wiesz lub nie pamiętasz, jaką książkę otrzymał Skawiński, możesz cofnąć się do tekstu i poszukać w nim wskazówek. Nie znajdziesz tytułu utworu, ale dowiesz się, że książkę napisał wielki polski poeta piszący w latach 30. XIX w., że ten poeta był znany w Paryżu (a to miejsce Wielkiej Emigracji, czyli zapewne sam był emigrantem i mieszkał we Francji). Znajdziesz też cytaty z tej książki. Spróbuj sobie przypomnieć, gdzie czytałeś o Tej, co Jasnej broni Częstochowy oraz o polach malowanych zbożem rozmaitym. Poeta to Adam Mickiewicz, a utwór – Pan Tadeusz.

Wyjaśnienia, dlaczego ta lektura obudziła w Skawińskim uczucia patriotyczne, poszukaj w przytoczonym fragmencie i krótko opisz.

Zadanie 6

Zwróć uwagę na podkreślenie w poleceniu! Szukaj zdania z błędem.

Najpierw przeczytaj zdania i wyeliminuj te, które na pewno są poprawne. Sprawdź, czy gdzieś nie brakuje przecinka lub kropki albo nie ma ich za dużo – to będzie to zdanie!

Zadanie 7

Zastanów się, na jaką literę wymienia się „ż” w wyrazie drżenie. Np. drżenie – drgać, czyli na „g”.

Teraz sprawdź, który z wyrazów wymienionych w zadaniu ma wyraz pokrewny, w którym zachodzi taka sama wymiana:

bagaż – tu mamy „ż” niewymienne;

mężny – wymienia się na „s” (męstwo);

kożuch – również „ż” niewymienne;

książka – wymienia się na „g”, bo księga. Pasuje.

Zadanie 8

Zwróć uwagę na podkreślony wyraz w zdaniu – do niego odnoszą się pytania. Musisz wybrać prawidłowy wariant spośród dwóch odpowiedzi.

Zadanie 9

9.1. Musisz wskazać spójnik o samym znaczeniu, który nie zmieni sensu zdania.

Spójnik to część mowy, która łączy dwa zdania, równoważniki zdań lub wypowiedzenia w zdanie złożone, np.: i, ale, lecz, a, więc, ponieważ itp.

9.2. Przeczytaj uważnie zdanie i zastanów się, o jakich emocjach Skawińskiego mówi.

Zadanie 10

Należy napisać zaproszenie. Przypomnij sobie, co musi być koniecznie zawarte w zaproszeniu, aby było ono poprawne. Musisz napisać:

zaprasza kto? → kogo? → na co? → dokąd? → kiedy?

i ewentualnie podać dodatkowe informacje. W przypadku tego zadania dwie, które zachęcą czytającego ogłoszenie do przyjścia, czyli → co ciekawego jest przewidziane w programie?

Zadanie 11

Zacznij od przeczytania pytań, dopiero potem przeczytaj tekst publicystyczny. Będziesz wiedzieć, na co zwrócić uwagę podczas czytania.

Trzeba streścić tekst, czyli wyłapać najważniejsze myśli zgodnie ze zdaniami, które masz dokończyć. Jeżeli w pierwszej chwili nie wiesz, wróć do tekstu i przeczytaj jeszcze raz.

Zadanie 12

Jeżeli nie pamiętasz, co na ten temat czytałeś w tekście, spokojnie poszukaj w nim informacji. Na pewno tam są.

Zadanie 13

W tabelce są oznaczone trzy akapity, a pytań jest pięć, czyli na dwa z nich nie znajdziesz odpowiedzi we wskazanych akapitach. Dlatego nie przerażaj się tym! Interesują cię tylko trzy akapity tekstu – 1, 3, 5. Nie czytaj kolejny raz całego tekstu – tylko te akapity.

Zadanie 14

Zwróć uwagę na podkreślony w zdaniu wyraz – do niego odnosi się polecenie.

W tym zadaniu musisz umieć dokonać rozbioru zdania i wskazać, jaką częścią zdania są poszczególne wyrazy.

Jeżeli masz problem z takim zadaniem, spróbuj najpierw wyeliminować odpowiedzi, które na pewno nie pasują. Orzeczenie nie pasuje, bo musi być czasownikiem, a zwój to rzeczownik. Przydawka też raczej nie, bo najczęściej jest nią przymiotnik. Dopełnienie byłoby rzeczownikiem, ale nie w mianowniku.

Zadanie 15

Jeśli nie pamiętasz, przeczytaj jeszcze raz trzeci akapit tekstu, wskazany w poleceniu. Na pewno jest tam odpowiedź. Nie czytaj całego tekstu.

Zadanie 16

Zdania odnoszą się do tekstu. Jeśli nie pamiętasz, przeczytaj go jeszcze raz. Może pamiętasz, w którym miejscu była o tym mowa? Przeczytaj tylko ten fragment, a dopiero jeśli się nie uda, szukaj dalej.

Zadanie 17

Rozwiązując zadania oparte o grafikę, zacznij od dokładnego przyjrzenia się jej. Co przedstawia? Jakie są jej elementy? Z czym ci się kojarzą? Jaki mają związek z utworem, którego dotyczy grafika?

Zadanie 18

To jest ważna część arkusza – można za to zadanie dostać aż 20 punktów!

Zwróć uwagę na podkreślenia w tematach wypracowań – zwracają uwagę na formę wypracowania, jakie masz napisać.

Opowiadanie – to luźna forma, w której możesz puścić wodze fantazji, planując jego akcję. Umieść elementy opisu oraz dialogi. Wpleć nawiązania do lektury, z którą opowiadanie jest związane – jeśli o tym zapomnisz, twoja praca będzie nie na temat i możesz nie dostać za nią punktów.

Rozprawka – to forma o ściśle określonym kształcie, jeśli go dobrze poznasz – ta forma wypowiedzi okaże się bardzo prosta. Musisz ustosunkować się do stwierdzenia zawartego w temacie i podać argumenty popierające twoje zdanie. Pamiętaj o oparciu przynajmniej jednego z nich na lekturze wymienionej w temacie wypracowania. Twój argument musi być konkretny, nie ogólnikowy, bo musisz udowodnić, że znasz tę lekturę!